Voor veel scholen stond tussen de voorjaars- en meivakantie op de planning om de vragenlijsten van Zien! in te vullen. Maar omdat de scholen tot 11 mei gesloten waren en de kinderen nu nog steeds gedeeltelijk thuisonderwijs krijgen, zijn veel scholen er niet aan toegekomen om de vragenlijsten van Zien! in te vullen. In deze blog leggen we uit wat dit voor consequenties heeft voor het monitoren van de sociale veiligheid en hoe de inspectie hier mee om gaat.
Met Zien! volgen we de cyclus van handelingsgericht werken (HGW). De meeste scholen kiezen er voor om deze cyclus tweemaal te doorlopen in een schooljaar. De eerste keer worden in oktober (rond de herfstvakantie) de vragenlijsten van Zien! ingevuld, de tweede keer rond de voorjaarsvakantie. Op zo’n invulmoment vult de leerkracht de observatielijst in over de leerlingen, maar kunnen ook de leerlingen van groep 5 t/m 8 de leerlingvragenlijsten ‘sociale vaardigheden’ en ‘leer- en leefklimaat’ invullen. Deze laatste vragenlijst bevat de onderdelen welbevinden, pestbeleving en veiligheidsbeleving, die de inspectie verplicht stelt om minimaal eens per jaar te monitoren bij je leerlingen.
Eerder schreven we deze blog waarin we benadrukken dat je in deze tijd van (gedeeltelijk) thuisonderwijs extra alert moet zijn op de basisbehoeften van kinderen. Het is van belang dat het welbevinden bij kinderen hoog is, en dat ze ook enige mate van betrokkenheid laten zien. Belangrijk om te weten: De zorgplicht van een school blijft van kracht! Merk je bijvoorbeeld dat kinderen gepest worden, dan moet je als school actie ondernemen.
Het invullen van de leerkrachtlijst is op dit moment lastig. Je hebt maar beperkte periode van observaties in de klas gehad. Daarnaast is de situatie momenteel zo veel veranderd dat het invullen van de leerkrachtlijst niet representatief is voor de werkelijkheid. Nu de kinderen weer op school komen, zal je klas er anders uitzien dan voor deze tijd van thuisonderwijs. Denk dus goed na wat je motivatie is om de lijst in te vullen. Wat mis je als je de lijst niet invult? Wat merken de leerlingen ervan als je het wel invult?
Dezelfde vragen kun je stellen bij de leerlingvragenlijst. Hun referentiekader is op dit moment het (gedeeltelijke) thuisonderwijs. Meet je dan wat je wilt meten? De leerlingvragenlijst kun je alleen digitaal laten invullen als de leerlingen op school zijn. Hiervoor moet je namelijk inloggen met je leerkrachtgegevens in het ouderportaal van ParnasSys. Wel is het mogelijk om een lege vragenlijst (de zogenaamde leerlingrapportage) te downloaden en deze door de leerlingen te laten invullen. Deze kan je ook helpen om invulling te geven aan de gesprekken die je met de kinderen voert.
Sinds 2015 is het voor scholen verplicht om de sociale veiligheid van leerlingen te monitoren. Hiervoor kun je de Leerlingvragenlijst Leer- en Leefklimaat gebruiken. Heb je de kinderen deze in bijvoorbeeld oktober al in laten vullen, dan voldoe je voor dit schooljaar aan de eis van de inspectie (minimaal 1x per schooljaar). In deze blog lees je hier meer over, bijvoorbeeld hoe je in ParnasSys toestemming geeft om de gegevens met de inspectie uit te laten wisselen.
Heb je de vragenlijst nog niet ingevuld, en was je dit in deze periode van plan? Dan houdt de inspectie hier rekening mee in haar toezicht. Er zal geen sprake zijn van handhaving. Op de website van de inspectie geven zij wel aan dat de zorgplicht blijft en het zinvol kan zijn om de monitoring alsnog plaats te laten vinden wanneer de scholen hier gelegenheid voor hebben.
Als leerkracht wil je graag de sociale veiligheid bij kinderen monitoren vanuit een intrinsieke prikkel: je wilt weten hoe het met je leerlingen gaat, en niet omdat het moet van de inspectie. De reden dat de inspectie het verplicht stelt is dat zij het welbevinden van leerlingen willen waarborgen. En dat is, zeker in deze tijd, het eerste waar een school zich mee bezig moet houden.
