Scholen staan voor de uitdaging om de huidige situatie in beeld te brengen. Wat hebben je leerlingen op dit moment nodig en hoe sluit je daar zo goed mogelijk bij aan? Zien!, het instrument om het sociaal-emotioneel functioneren van leerlingen te volgen en te versterken helpt je daarbij.
Hoe is het de leerlingen bij jou op school de afgelopen periode vergaan? Hoe goed heeft jouw school zicht op de sociale en maatschappelijke competenties van je leerlingen?
Dat je die competenties als school in beeld moet brengen is niet nieuw, dat doen jullie al! Vanaf 2017 (inspectiestandaard OR2) is het de bedoeling dat scholen beschrijven wat hun collectieve ambitie is op sociaal gebied en dat ze vervolgens aangeven in welke mate de doelen worden behaald. De vragen die jullie jezelf daarbij stellen helpen ook nu. Zie de vraag om een schoolprogramma te schrijven daarom niet teveel als iets extra’s, maar als iets wat je toch al jaarlijks doet of wilt doen: kijken waar je staat én wat je ambitie is. Dan bepalen of je tevreden bent en zo niet, als team vaststellen wat passende acties zijn.
Het Nationaal Programma Onderwijs wil scholen ondersteunen om met de gevolgen van de coronacrisis om te gaan. Dit door extra geld beschikbaar te stellen, een menukaart te delen met effectieve interventies en een kennis community op te zetten. De ‘schoolscan’ vraagt van scholen bewust na te denken over de brede impact van corona en daar een plan van aanpak voor te schrijven. In ParnasSys is een speciale module ontwikkeld om je te ondersteunen bij het maken van deze schoolscan. Deze module heet ’School Programma’ en is een onderdeel van het pakket schoolontwikkeling.
“In de schoolscan maakt de school een analyse op de leerontwikkeling, sociale ontwikkeling en het welbevinden” (Uit: Brief aan scholen over Nationaal Programma Onderwijs). Zien! kan je gebruiken om een analyse te maken met betrekking tot het welbevinden én de sociale ontwikkeling op leerling- en schoolniveau.
Heb je in het najaar de leerkracht- en/of de leerlingvragenlijsten van Zien! ingevuld? En wellicht ook al in het voorjaar? Top! Dan kun je aan de slag om het sociaal functioneren en het welbevinden van de leerlingen in beeld te brengen.
Wat moet je doen?
In de eerste zes paragrafen wordt per Zien!aspect de verdeling over de percentielen getoond, het (gewogen) schoolgemiddelde en hoe de resultaten zich verhouden ten opzichte van de benchmark (het landelijk gemiddelde). De laatste (zevende) paragraaf toont het aantal leerlingen dat in het vierde kwartiel (percentiel 0-24) valt. Deze leerlingen komen waarschijnlijk in aanmerking voor extra ondersteuning. (Je bepaalt zelf of de leerlingen daadwerkelijk ondersteuning nodig hebben én of er misschien leerlingen zijn die niet in het laagste kwartiel scoren, maar wel ten opzichte van een jaar geleden een terugval in het functioneren laten zien).
Neem de leerkracht- én de leerlingvragenlijsten af. Hierdoor kun je de waarnemingen van de leerkracht vergelijken met hoe de leerlingen van groep 5 t/m 8 het beleven. Eventueel kun je voor de onderbouw de vragenlijst/het leerlinginterview Zien! 1-16 Leer- en leefklimaat / Sociale vaardigheden inzetten. Neem beide leerlingvragenlijsten af, dus niet alleen Leer- en leefklimaat (over welbevinden, betrokkenheid en pestbeleving), maar ook de Zien! 5-8 Sociale vaardigheden.
Wanneer je misschien normaal bij de tweede afname als leerkracht alleen de graadmeters (Welbevinden en Betrokkenheid) invult, is het aan te raden om het dit jaar in zijn geheel te doen en ook de sociale vaardigheden te observeren. Voor de schoolanalyse moet je namelijk iets zeggen over Welbevinden én over de sociale vaardigheden. Concreet moet je onder andere denken aan; Impulsbeheersing, omgaan met emoties, concentratie, werkhouding, sociale veiligheid en zelfvertrouwen (Uit: Stappenplan bij de schoolscan PO). Oftewel de Zien! dimensies.
Tijdens het analyseren kan je jezelf de volgende vragen stellen:
Een uitgebreider stappenplan voor het maken van de analyse vind je bij Zien!, onder informatief bij het kopje ‘schoolniveau en inspectie’.
Ook vanuit de ParnasSys Academie kunnen we je ondersteunen in het maken van de analyse van de Zien! gegevens. Interesse? Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden van een online scholing te verkennen.
Het is (meer dan) wenselijk dat ouders actief worden betrokken bij de analyse van de behoeften van de leerlingen. Dit kan door de analyse op leerlingniveau te bespreken tijdens de 10 minuten gesprekken die gepland staan voor het einde van het schooljaar, en tijdens dit gesprek aanvullende informatie aan de ouders te vragen. Een andere mogelijkheid is het organiseren van een ouderpanel, als de corona-maatregelen dat toelaten: Nodig een aantal ouders uit die een weerspiegeling zijn van de schoolpopulatie. Serveer een kopje koffie/ thee met wat lekkers en bespreek de schoolanalyse van Zien! Hoe kijken ouders naar deze analyse? Waar zouden ouders graag actie op zien? Dit kan mooie gesprekken en inzichten opleveren. Uiteindelijk besluit de school welke punten meegenomen worden in het plan van aanpak.
Na de schoolscan is het tijd om doelen/actiepunten te gaan kiezen. Kies je voor extra handen in de klas, of gebruik je het geld om leerkrachten beter toe te rusten om leerlingen te begeleiden in het welbevinden en sociale vaardigheden? Het investeren in de kennis en vaardigheden van leerkrachten is niet een tijdelijke pleister, maar hier heb je op langere termijn ook wat aan!
Vanuit Zien! bieden we verschillende mogelijkheden om je hierbij te ondersteunen. Kijk voor ons aanbod op onze website.
