Ontwikkeling volgen en onderwijs vormgeven in groep 1 en 2 aan de hand van leerlijnen en doelen gebeurt inmiddels op veel scholen! Naar aanleiding van vragen uit het werkveld om dit door te kunnen zetten in groep 3 zijn de leerlijnen jonge kind uitgebreid met leerlijnen groep 3. Die bieden de ruimte om (meer) vanuit spel het onderwijs in te richten.
Een grote voorwaarde om met spel in groep 3 aan de slag te gaan is kennis hebben van de leerlijnen. Al jaren werken leerkrachten van de onderbouw met leerlijnen in ParnasSys. Hierdoor is de ontwikkeling van jonge kinderen goed te volgen en te registreren. Voor de doorgaande lijn van groep 2 naar groep 3 zijn de leerlijnen jonge kind uitgebreid met leerlijnen groep 3. Deze leerlijnen kun je gebruiken als je de methode (gedeeltelijk of geheel) wil losgelaten in groep 3.
Als eerste kan je beter aansluiten bij wat jouw kinderen nodig hebben. Daarnaast komt er meer tijd vrij om spelend leren in de hoeken mogelijk te maken. En het allerbelangrijkste: er is een grotere betrokkenheid. En als kinderen betrokken zijn is het leerrendement optimaal.
De overgang van groep 2 naar groep 3 is voor een heel aantal kinderen een grote stap. Leerkrachten ervaren een andere vorm van onderwijs als zij van de onderbouw naar de middenbouw van de school gaan. Kenmerkend voor de manier van leren van jonge kinderen is dat zij met heel hun lichaam willen ervaren. In de leeftijd tussen 6 en 8 jaar gaat het informele leren over in het formele leren. Die overgang is vaak in het leerjaar van groep 3, het jaar dat kinderen leren lezen en het fijn gaan vinden om in een werkboek te gaan werken.
Maar voor de meeste kinderen in groep 3 (en vaak ook verder, tot in de bovenbouw) blijft spel belangrijk (Spelen en leren op school, Dobbers & van Oers - 2018). De ontwikkeling van spelactiviteit naar de bewuste leeractiviteit moet als een eenheid worden gezien die niet door de grenzen in leeftijd of kalendertijd is op te delen (Op jou kan ik rekenen, Niko Fijma en Henk Vink 2003; Lezen en schrijven doe je samen, Bea Pompert - 2017).
Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en hebben een onderzoekende houding. In hun verlangen de wereld om hen heen te begrijpen, leren ze nieuwe vaardigheden die ze nodig hebben in de werkelijke wereld. In hun spel leren kinderen op betekenisvolle wijze wat in/op/onder/boven is, ordenen ze getallen en vormen, leren ze over zinken en drijven, over wat een schaduw is en leren ze wanneer het over ‘gisteren’ gaat of ‘eergisteren’. Ze leren betekenisvol hoeveelheden te splitsen, op te tellen en af te trekken. Leerkrachten ontdekken hoeveel kinderen willen én kunnen, als zij betrokken zijn bij activiteiten die inhoudelijk interessant voor ze zijn. Dit in tegenstelling tot het werken in een werkboekje, waar jonge kinderen vaak geen verbondenheid mee voelen.
Spel staat niet los van de planning, maar is er een onderdeel van. Je plant ruimte voor spel dus bewust. Je hebt de doelen van je themaplanning paraat, zodat je spel kunt stimuleren, verbreden en verdiepen als de kansen zich voordoen (Vloeiend van groep 2 naar groep 3, Bouwman en Bakker - 2019). Maar hoe weten leerkrachten dan aan welke doelen de kinderen toe zijn? Welke materialen moeten zij inzetten? Hoe kunnen zij het bijhouden als zij geen methode meer willen gebruiken? En wat zijn eigenlijk de doelen die de kinderen in groep 3 moeten behalen?
De leerlijnen voor groep 3 kun je hierbij gebruiken als kapstok!
Wanneer je gaat werken met de leerlijnen voor groep 3, krijg je begeleiding bij het optimaal gebruiken van de mogelijkheden van het systeem om kwalitatief goed onderwijs te realiseren.
Een scholingstraject is altijd maatwerk. Dit wordt aangepast aan de uitgangspunten en beginsituatie van de school. Meestal bestaat een traject uit een intake en drie dagdelen (team)scholing.
Voor uitgebreidere informatie over de implementatie, kijk hier.
Voor meer informatie, neem ook kennis van de gepubliceerde blogs over dit onderwerp:
Heb je interesse in deze manier van werken, dan kun je je bestaande pakket jonge kind (4 – 7 jaar) uitbreiden met de nieuwe leerlijn groep 3. Mocht je nog geen leerlijnen jonge kind hebben, dan kun je het volledige pakket aanschaffen. Voor vragen kun je contact opnemen met Nelleke van Dijk.
